Zeytinyağının Faydaları ve Doğru Zeytinyağı Seçimi
İnsanlık tarihi kadar yaşlı olan zeytin ağacının meyvelerinden elde edilen zeytinyağının sağlığa etkileri birçok araştırmada ele alınmış ve sayısız yararı olduğu tespit edilmiştir. Zeytinyağı natürel, rafine ve riviera sınıflarına ayrılmaktadır. Bu yazımızda mevcut üç temel sınıf içerisinde en sağlıklısı olan natürel sızma zeytinyağını, sağlığa yararlarını ve doğru zeytinyağı seçimi için nelere dikkat etmemiz gerektiğini ele alacağız.
Natürel sızma zeytinyağının en kaliteli olarak kabul edilmesinin sebebi elde edilme biçimi ile ilgilidir. El ile toplanan zeytinlerin dört saat içinde, havayla temas etmeden, ilave kimyasallar ve ısıl işleme tabi tutulmadan, soğuk presleme tekniği ile, 27 dereceden daha düşük sıcaklıkta ezilmesi ile gerçek, lezzetli ve en yararlı zeytinyağı çeşidi olan natürel sızma zeytinyağı elde edilir. Daha yüksek sıcaklıkta elde edilen çeşitler gerekli yararlı bileşenleri ihtiva etmedikleri için daha düşük kalitededirler.
Zeytinyağı yüksek düzeyde doymamış yağ, E ve K vitaminleri ve güçlü fenolik bileşenler içerir. İçerdiği antioksidanlar kanser, kardiyovasküler hastalıklar, metabolik sendrom, diyabet, Alzheimer, artrit ve hatta obezite gibi birçok hastalığın temel nedenlerinden biri olan kronik inflamasyonla savaşmaya yardımcı olmaktadır. Araştırmalar bu tür rahatsızlıkların Akdeniz tipi beslenmenin yaygın olduğu bölgelerde daha az görüldüğünü ortaya koymuştur ve natürel sızma zeytinyağı bu diyetin temel bileşenlerindendir. Zeytinyağının kan şekeri ve insülin duyarlılığı üzerinde olumlu etki gösterdiği saptanmıştır. Bu da tip 2 diyabetin önlenmesinde büyük rol oynamaktadır. İçerdiği antioksidanların serbest radikallerin vücutta yarattığı tahribatı önleyerek kansere karşı koruma sağladığı belirtilmektedir. Polifenoller bakımından zengin olan zeytinyağı yaşlanma ile ortaya çıkan kemik kaybını önleyebilir, sindirimi düzenler ve metabolizmayı hızlandırır. Beslenme ile ilgili sağladığı faydalar dışında etkili nemlendirme özelliğiyle saç, cilt ve tırnaklar için de çok yararlıdır.
Bahsetmiş olduğumuz tüm bu faydalardan istifade edebilmek için doğru zeytinyağını aldığımızdan emin olmamız gerekir.
Peki biz kullanıcılar bir zeytinyağının kaliteli olup olmadığını nasıl anlayabiliriz ?
Bazı ipuçları bize bu yolda ışık tutacaktır:
Markası ve üzerinde etiketi olan onaylı ürünlerin tercih edilmesi ve rafine edilmiş zeytinyağları yerine natürel sızma zeytinyağı seçmek güvenilir bir alışveriş için olmazsa olmaz ilk adımdır.
Uzmanlara göre zeytinyağının üç ana düşmanı bulunmaktadır. Bunlar ışık, ısı ve havadır. Bunları göz önünde bulundurarak seçme aşamasında sızıntısız, sıkıca kapatılmış, koyu renkli cam şişede veya ışık geçirmeyen paslanmaz krom nikel teneke ambalajda bulunan bir ürün tercih etmek güvenlidir.
Taze bir zeytinyağından taze meyve ve çimen kokuları almak mümkündür. Eğer küf, toprak veya ekşimsi bir koku varsa bu yağın kalitesinin düşük olduğunu göstermektedir.
Boğazda hafif bir yakıcılık hissetmek iyiye işarettir. Zira acımsı bir tat ve yakıcılık yüksek fenolik bileşen yani antioksidan göstergesidir ki bu da zeytinyağını en değerli kılan özelliklerdendir.
Serbest yağ asidi düzeyinin yüksekliği kalitenin düşüklüğü ile ilişkilendirilmektedir. Bu sebepten serbest yağ asitleri bakımından zengin olan zeytinyağı türlerinden kaçınmak gerekmektedir. Natürel sızma zeytinyağında serbest yağ asidi %0.8'den daha yüksek düzeyde olmamalıdır.
Zeytinyağının sağlığımız üzerindeki olumlu etkileri ile ilgili bilgi edindikten ve doğru ürünü temin ettikten sonra sıra geliyor bu lezzeti güzel tariflerle taçlandırmaya. Bir sonraki yazımızdan pratik ve bir okadar da lezzetli olan “hasselback patates” tarifine ulaşabilirsiniz.